Để quý độc giả và anh em họ tộc gần xa biết rõ hơn về nhánh họ Đinh ở huyện Hậu Lộc - Tỉnh Thanh Hoá, hôm nay tôi xin được giới thiệu đôi nét:
Theo Gia phả Họ Đinh ở Hậu Lộc – Thanh Hoá đang có thì: "Tổ tiên Họ Đinh vốn nguyên quán ở huyện Lương Giang, lộ Thanh Hóa, nay là châu Thuý Cối, huyện Thuỵ Nguyên rồi đổi là Mỹ Lâm.
Cụ Tổ Đinh Thỉnh phò giúp triều Trần làm quan đến chức Thái uý dụ lãnh Phò mã là Mục Huệ Đại Vương sinh ra con trai là Đinh Tông Nhân được truy tặng chức Thái uý.
Cụ Đinh Tông Nhân lấy vợ người châu Khả Lam thuộc bản huyện, nay là làng Lam Sơn, vợ là em gái vua Lê Thái Tổ, tên huý là Ngọc Thôi, được phong là Quốc Phu nhân, sinh hạ được 3 con trai, trưởng là Đinh Lễ, thứ là Đinh Bồ, út là Đinh Liệt.
Đinh Lễ, Đinh Bồ, Đinh Liệt vốn họ Đinh, được vua ban Quốc tính họ Lê, gọi Lê Thái Tổ bằng cậu.
Cả 3 anh em đều văn võ song toàn, được phò Thái tổ Cao Hoàng đế dựng cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn.
Trong khởi nghĩa Lam Sơn, cả 3 đều lập nhiều chiến công được giữ nhiều trọng trách. Nhưng trong cuộc chiến ở thành Đông Quan (1426), Đinh Lễ bị giặc bắt và giết. Sau Lê Lợi lên làm vua, cả 3 đều được phong hầu.
Đến nay vẫn còn nhiều câu đối ghi nhớ công ơn của các cụ và dòng họ:
1. Hầu Bá quốc đồng hưu, thiên thu vũ lộ.
Tử Tôn danh bất hủ, luỹ thế trâm anh.
(Tước Hầu Bá cùng nước hưởng phúc lành, ngàn thu ơn mưa móc.
Tổ Tông danh bất hủ, nhiều đời kế tiếp trâm anh)
2.Mỹ Lâm dựng tú do lai, Đinh nhân quảng tự.
Thuần Lộc, An Trung nhi hậu trúc bạch trường lưu.
(Mỹ Lâm sinh tú khí đến nay đến nay họ Đinh nhiều con cháu,
Thuần Lộc, An Trung sau đó sử sách lưu truyền mãi). vv…
Theo ghi chép trong gia phả, Thái Bảo Bân Quận Công Đinh Lễ sinh được 4 người con là Đinh Thị Ngọc Kế, Đinh Trung, Đinh Huệ và Đinh Vĩnh Thái.
Đinh Vĩnh Thái thi đỗ tiến sĩ được phong là Nhập nội Tư mã Tham nghị triều chính.
Trong cuốn gia phả Họ Đinh mà họ Đinh ở Hậu Lộc – Thanh Hoá đang có thì Đinh Bồ chỉ có một người con gái là Đinh Thị Ngọc Ban.
Còn Thái sư Lân Quốc Công Đinh Liệt thì sinh được 2 con trai đó là Đinh Công Đột và Đinh Công Hiến. Đinh Công Đột (Lê Công Nhiếp) là Lê Triều Thủ Khoa Binh Bộ Thượng Thư cũng chính là người đã khởi chép cuốn Gia phả Họ Đinh ghi lại những con người, sự việc trong dòng tộc, và được bổ sung bằng những dữ liệu quan trọng của Tham Nghị Triều Chính Đinh Vĩnh Thái là con cả Đinh Lễ. Sau này cuốn phả gốc đã bị mất, có lẽ theo nhận định và căn cứ vào các liệu chứng lịch sử thì vào cuối thời Lê, khi Tây Sơn khởi nghĩa, quân Thanh xâm lược nước ta đã lấy đi nhiều sách có giá trị, có thể trong đó có cuốn phả này. Sau này, như nhiều người đã biết, ông Đinh Quốc Bảo tìm thấy ở Trung Quốc. Cuốn phả thuật lại khá tường tận cuộc đời, gia thế của danh tướng Đinh Liệt thời Lê Lợi. Không chỉ có vậy, cuốn gia phả còn cung cấp nhiều chi tiết lịch sử mới về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn cùng triều đình nhà Lê.
Trong gia phả dòng họ Hậu Lộc – Thanh Hóa còn lưu giữ đến hôm nay, đã ghi nhận 7 đời kề từ Đinh Lễ - Đinh Bồ - Đinh Liệt về sau nối nghiệp quan, 7 đời sau đó nữa nối nghiệp khoa cử.
Trải qua nhiều biến cố lịch sử, có nhánh, chi, gia đình Họ Đinh cũng như nhiều dòng họ khác hoặc phải phiêu bạt ly hương, hoặc đi làm ăn và định cư ở nhiều vùng miền đất nước nên đã hình thành nhiều chi – nhánh khác.
Nhưng nếu xét theo gia phả, Họ Đinh ở Thanh Hoá có thể nói chính là nguồn cội của tộc Đinh ngày nay. (Nếu không kể thuỷ tổ Đinh Tiên Hoàng ở Ninh Bình).
Đến nay, họ Đinh ở Hậu Lộc - Thanh Hoá đã trải qua đời thứ 22 và cũng có nhiều nhánh, gia đình di cư đến nới khác sinh cơ lập nghiệp.
Nếu quý độc giả và anh em họ tộc muốn tìm hiểu thêm xin đọc cuốn Giả phả của dòng họ đã được dịch ra chữ quốc ngữ.
Chân thành cảm ơn.
- Đinh Trung Kỳ-
Theo Gia phả Họ Đinh ở Hậu Lộc – Thanh Hoá đang có thì: "Tổ tiên Họ Đinh vốn nguyên quán ở huyện Lương Giang, lộ Thanh Hóa, nay là châu Thuý Cối, huyện Thuỵ Nguyên rồi đổi là Mỹ Lâm.
Cụ Tổ Đinh Thỉnh phò giúp triều Trần làm quan đến chức Thái uý dụ lãnh Phò mã là Mục Huệ Đại Vương sinh ra con trai là Đinh Tông Nhân được truy tặng chức Thái uý.
Cụ Đinh Tông Nhân lấy vợ người châu Khả Lam thuộc bản huyện, nay là làng Lam Sơn, vợ là em gái vua Lê Thái Tổ, tên huý là Ngọc Thôi, được phong là Quốc Phu nhân, sinh hạ được 3 con trai, trưởng là Đinh Lễ, thứ là Đinh Bồ, út là Đinh Liệt.
Đinh Lễ, Đinh Bồ, Đinh Liệt vốn họ Đinh, được vua ban Quốc tính họ Lê, gọi Lê Thái Tổ bằng cậu.
Cả 3 anh em đều văn võ song toàn, được phò Thái tổ Cao Hoàng đế dựng cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn.
Trong khởi nghĩa Lam Sơn, cả 3 đều lập nhiều chiến công được giữ nhiều trọng trách. Nhưng trong cuộc chiến ở thành Đông Quan (1426), Đinh Lễ bị giặc bắt và giết. Sau Lê Lợi lên làm vua, cả 3 đều được phong hầu.
Đến nay vẫn còn nhiều câu đối ghi nhớ công ơn của các cụ và dòng họ:
1. Hầu Bá quốc đồng hưu, thiên thu vũ lộ.
Tử Tôn danh bất hủ, luỹ thế trâm anh.
(Tước Hầu Bá cùng nước hưởng phúc lành, ngàn thu ơn mưa móc.
Tổ Tông danh bất hủ, nhiều đời kế tiếp trâm anh)
2.Mỹ Lâm dựng tú do lai, Đinh nhân quảng tự.
Thuần Lộc, An Trung nhi hậu trúc bạch trường lưu.
(Mỹ Lâm sinh tú khí đến nay đến nay họ Đinh nhiều con cháu,
Thuần Lộc, An Trung sau đó sử sách lưu truyền mãi). vv…
Theo ghi chép trong gia phả, Thái Bảo Bân Quận Công Đinh Lễ sinh được 4 người con là Đinh Thị Ngọc Kế, Đinh Trung, Đinh Huệ và Đinh Vĩnh Thái.
Đinh Vĩnh Thái thi đỗ tiến sĩ được phong là Nhập nội Tư mã Tham nghị triều chính.
Trong cuốn gia phả Họ Đinh mà họ Đinh ở Hậu Lộc – Thanh Hoá đang có thì Đinh Bồ chỉ có một người con gái là Đinh Thị Ngọc Ban.
Còn Thái sư Lân Quốc Công Đinh Liệt thì sinh được 2 con trai đó là Đinh Công Đột và Đinh Công Hiến. Đinh Công Đột (Lê Công Nhiếp) là Lê Triều Thủ Khoa Binh Bộ Thượng Thư cũng chính là người đã khởi chép cuốn Gia phả Họ Đinh ghi lại những con người, sự việc trong dòng tộc, và được bổ sung bằng những dữ liệu quan trọng của Tham Nghị Triều Chính Đinh Vĩnh Thái là con cả Đinh Lễ. Sau này cuốn phả gốc đã bị mất, có lẽ theo nhận định và căn cứ vào các liệu chứng lịch sử thì vào cuối thời Lê, khi Tây Sơn khởi nghĩa, quân Thanh xâm lược nước ta đã lấy đi nhiều sách có giá trị, có thể trong đó có cuốn phả này. Sau này, như nhiều người đã biết, ông Đinh Quốc Bảo tìm thấy ở Trung Quốc. Cuốn phả thuật lại khá tường tận cuộc đời, gia thế của danh tướng Đinh Liệt thời Lê Lợi. Không chỉ có vậy, cuốn gia phả còn cung cấp nhiều chi tiết lịch sử mới về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn cùng triều đình nhà Lê.
Trong gia phả dòng họ Hậu Lộc – Thanh Hóa còn lưu giữ đến hôm nay, đã ghi nhận 7 đời kề từ Đinh Lễ - Đinh Bồ - Đinh Liệt về sau nối nghiệp quan, 7 đời sau đó nữa nối nghiệp khoa cử.
Trải qua nhiều biến cố lịch sử, có nhánh, chi, gia đình Họ Đinh cũng như nhiều dòng họ khác hoặc phải phiêu bạt ly hương, hoặc đi làm ăn và định cư ở nhiều vùng miền đất nước nên đã hình thành nhiều chi – nhánh khác.
Nhưng nếu xét theo gia phả, Họ Đinh ở Thanh Hoá có thể nói chính là nguồn cội của tộc Đinh ngày nay. (Nếu không kể thuỷ tổ Đinh Tiên Hoàng ở Ninh Bình).
Đến nay, họ Đinh ở Hậu Lộc - Thanh Hoá đã trải qua đời thứ 22 và cũng có nhiều nhánh, gia đình di cư đến nới khác sinh cơ lập nghiệp.
Nếu quý độc giả và anh em họ tộc muốn tìm hiểu thêm xin đọc cuốn Giả phả của dòng họ đã được dịch ra chữ quốc ngữ.
Chân thành cảm ơn.
- Đinh Trung Kỳ-