MẤY LỜI DẶN CON
Nếu làm nhà hướng nam sẽ mát
Vợ thuận chồng tát cạn biển đông
Nửa Thu, nửa đã là Đông
Heo may gờn gợn thuyền không tròng trành.
Số tử vi thôi đành chắp nhận
Nếu có "gì" ân hận làm chi
Ngày mai có phải ra “đi…”
Thuận theo cung số tử vi của trời.
ở trên đời con ơi nhớ nhé
Trâu mà già có nghé đổi ngôi
Nếu còn được sống thì thôi!
Không may mà thác nghe lời cha đây:
Chớ đi thuê kèn Tây con ạ
Bia miệng đời còn lạ gì đâu
Mai ngày có nghé thay trâu
Là điều mong ước bấy lâu nay rồi .
Nhớ cơm cúng trong xôi có đỗ
Trong ba ngày tế lễ êm xuôi
Sách thơ con đốt tế ruồi
Khách đến phúng viếng phải mời trầu cau.
Theo phong tục trước sau nên nhớ
Phải mượn thầy viết sớ nghe chưa
Thợ kèn trống phách đón đưa
Mời tân quí khách muối dưa tương cà.
Bây giờ cỗ đám ma khác trước
Đảng chỉ đường qui ước đề ra
Việc này chỉ có bên ta
Không nên làm cỗ đám ma lấy phần.
Hương ước này toàn dân đã tỏ
Việc trong nhà ngoài ngõ đâu hay
Chủ trương đã có trong tay
Con đi ra chợ mua ngay con gà.
Để tiết kiệm người nhà nên nhớ
Để nguyên con nên chớ vặt lông
Cúng xong thì thả vào lồng
Chờ mai khôn lớn cúng ông cúng bà.
Việc dựng rạp đám ma phải nhớ
Khách viếng thăm nên chớ ba ngày
Không táng mà hoá thiêu ngay
Hóa thân Hoàn Vũ trong ngày là xong.
Về vĩnh hằng cầu mong, mong ước
Được người thân đón rước tiễn đưa
Vàng mã không phải sắm mua
Mề đay sẵn có làm bùa yểm ma.
Viết mấy vần gọi là di chúc
Để phòng khi lúc phải đi xa
Mong sao con cháu thuận hoà
Làm tròn chữ hiếu là cha vui rồi.
Giờ ôn lại cuộc đời cha nhé
Ngày sinh ra tuổi tý, tháng trâu
Hòa bình chẳng được bao lâu
Chiến tranh bùng nổ nhớ câu thù nhà.
Tuổi mười bảy xông pha trận mạc
Xếp bút nghiên tạc dạ còn ghi
Đạn bom sống chết nhiều khi
Cho dù bão táp vẫn đi hàng đầu.
Vẫn biết thế khắc sâu vào cốt
Ném hờn căm làm tốt chữ tâm
Một thời lặng lẽ âm thầm
Vượt qua gian khổ thăng trầm đi lên.
Ngày thống nhất trước tiên gặp nội
Hưởng niềm vui xum họp toàn gia
Bắc Nam đoàn tụ một nhà
Ông bà, cha bác chan hòa niềm vui.
Cởi áo lính mừng mừng tủi tủi
Chuyển về trường sư phạm Nha Trang
Được hưởng cuộc sống đàng hoàng
Sau về sinh sống với làng, ở quê
Ngồi nhớ lại thời tề ngày trước
Bác dẫn đường vững bước đổi thay
Cuộc đời ai có ai hay
Năm chìm bảy nổi đắng cay ngọt bùi.
Năm bảy tám ngậm ngùi nuốt hận
Lỡ một thời ân hận trăm năm
Trăng tròn chỉ một ngày rằm
Dâu non rút ruột con tằm nhả tơ.
Những năm tháng mộng mơ thăng tiến
Để bây giờ đã biến thành tro
Một thời chinh chiến đói no
Để rồi được hưởng “phúc” to thế này.
Thời mở cửa đến ngày sung sướng
Được tự do chung hưởng niềm vui
Có nhà có cửa hết xui
Là nhờ phúc ấm nhà tôi bây giờ.
Bao năm tháng ước mơ sự thật
Vậy cho nên tất bật đến giờ
Đời người như một giấc mơ
Hết thời mà cứ còn ngờ chiêm bao.
Bạn thân ơi khi nào bạn nghĩ!
Cuộc đời này cũng chỉ thế thôi
Dù cho sống trọn kiếp người
Giầu nghèo rồi cũng hết thời trắng tay.
Một đời người dài hay ngắn ngủi
Rồi cũng về cát bụi mà thôi
Cho hay muôn sự tại trời
Cuốc cày han dỉ cùm rồi bỏ ngay.
Giờ đã có máy cày máy gặt
Đừng hận thù đối mặt làm chi
Lỡ thời thì bỏ nó đi
Tiếc làm chi nữa suy bì với ai.
Dao, hái, liềm chăm mài thì sắc
Vì đói nghèo ăn chắc mặc bền
Tình xưa nghĩa trả ân đền
Bao năm gắn chặt dưới trên thuận hòa.
Câu chuyện này ở ta mới có
Ở đông tây đây đó có hay
Nông dân nay có máy cày
Có thuốc diệt cỏ liềm này bỏ đi.
Trời cuối đông mấy khi đèn sách
Ngẫm lại đời trong sạch, sạch trong
Sông quê vàng chảy giữa dòng
Ai đem sợi sóng vá lòng khôn nguôi.
Cuộc đời người khi xuôi khi ngược
Có mấy khi mà được như mơ
Dạt dào ngàn vạn ý thơ
Để vương vấn dạ non tơ bên thềm.
Sống ở đời dưới trên, phải trái
Biết lễ nghi khấn vái tổ tiên
Bản căn phải giữ lấy nền
Cùng nhau đồng thuận dưới trên một nhà.
Nhớ thuở trước ông cha khuyên nhủ
Giữa Quân- thần, phụ- tử, thê- phu
Về quê hái trái mù u
Mà nghe cha hát, mẹ ru thuở nào.
Có nhiều người học cao hiểu rộng
Mà lại cho ba hạng người dân
Thánh-nhân, quân- tử, tiểu- nhân
Anh em xa, láng giềng gần có hay.
Sống ở đời đổi thay lỡ bước
Cuộc vuông tròn mong được đúng sai
Thời gian nào có đợi ai
Cuộc đời bước ngắn bước dài tới nơi.
Dù đục, trong sông ơi vẫn chảy
Sâu hay nông dưới đáy có bùm
Núi cao chớ chê đất lùm
Dù cao nhưng vẫn mây trùm ở trên.
“Nước của trời”, cậy quyền cậy thế
Mưa đầu nguồn ức chế người ta
Tinh ranh ruồng rẫy thật thà
Phận sung khế mãi chỉ là chát chua.
Cuộc đời này thắng thua, thua được
Mưa vào sông ao ước đục trong
Đất trôi núi nở đau lòng
Cõng bao gian khổ nhớ mong mỏi mòn.
Dòng sông chảy vẫn còn trong đục
Đến bao giờ kết thúc được đây
Hỏi trời, hỏi đất hỏi mây
Khát khao mùa đợi vẹn đầy bên nhau.
Chim ở rừng bay mau về biển Vạc nhớ cò bay đến biết không
Tin em xuống bể chiều đông
Giật mình hình bóng đợi trông rã lòng .
Bao đêm ngóng ngày mong chờ đợi Để cùng nhau giờ hợi nhớ không
Đời nghèo an phận đếm đong
Tháng ngày kìm nén giọt hồng bặt tin!
Cuộc bể dâu nổi chìm bỡ ngỡ Bướm gặp hoa ai lỡ biệt tin
Chiều xưa bỡ ngỡ lặn chìm
Gửi vào thầm kín mắt nhìn hư vô.
Gió chiều thu con đò rời bến Chở thuyền tình yêu mến nên chờ Ươm tơ dệt lụa giăng mơ
Trăng mùa soi tỏ bến bờ lũng quê...
Nắng cuối thu tái tê trong dạ Mong xuân qua đón hạ đi về
Hàng khuy bướm bạc hẹn thề
Dải non sơn cước khuya nghe thầm thì.
Mong gặp được mê ly trao đổi Thỏa lòng mong nỗi mấy khi
Suối nguồn dòng sỏi trôi đi
Bước chân mát lịm tình si giăng màn...
Xuân nay về ngập tràn nắng ấm
Được tái lai thấm đậm miên man
Giờ trong âm hưởng chia san
Sóng trùng khơi lộng ngập tràn yêu thương.
Nhưng không ngờ đôi đường chia ngả Em không về lã chã lệ vương
Trời sao thoảng gió mặn hương
Bàn tay phủi mảng bụi đường vạt xa.
Biết ngày nào bướm hoa gặp lại
Để yến oanh hát khải, hoàn ca
Trước sau đời đã cho ta
Chung rừng chung biển, mái nhà cội xuân.
Ngày vui hưởng tần ngần bay đến
Vạc nhớ cò về biển đón xuân
Dịu Hiền theo giọt sương ngân
Hòa vào đôi cánh thiên thần... kiếp na.
Thấm thoát đã mười ba năm lẻ
Vắng bóng cha quạnh quẽ nhà thung
Chúng con đau đớn khôn cùng
Nỗi niềm thương nhớ biết chừng nào khuây.
Cha chúng con như cây đại thụ
Tỏa bóng che ấp ủ cháu con
Dù cho nước chảy đá mòn
Vẹn nguyên chữ nhẫn, vuông tròn chữ tâm.
Nhớ những lúc mưa dầm- gió giật
Cha làm thơ, răn dậy cháu con
Thơ cha giờ mãi vẫn còn
Truyền lưu để lại dấu son lâu dài.
Cha như ánh sao mai lấp lánh
Soi lòng nhân đức hạnh cần chuyên
Gian nan luyện chí vững bền
Quyết gìn giữ trọn gốc nền vị tha
Những năm tháng cơ hàn vất vả
Cha lái chèo sóng cả vượt qua
Con thuyền hạnh phúc vinh hoa
Một vườn hòe quế đầy nhà ngát hương.
Bao những buổi huyên đường náo nức
Đàn cháu con đông đúc vui vầy
Mẹ cha tuổi thọ mừng thay
Mọi người chúc tụng cả ngày đông vui.
Rồi đến lúc ngậm ngùi buồn tủi
Sở Nam Tào đã gọi đến cha
Cháu con đẫm lệ chia xa
Họ hàng làng xóm cùng là người thân.
Tám mươi tuổi xa trần cõi thế
Trọn nghĩa đời cha để tiếng thơm
Cuối đông chuẩn bị sang xuân
Trở khăn, sang cát báo ân dâng người.
Noi tiên tổ ngời ngời công đức
Lớp cháu con tiếp bước ông cha
Anh em đoàn kết thuận hòa
Cháu con vinh hiển mẹ cha ấm lòng.
**
Trời đang thu mưa ròng sấm lộng
Bỗng lá vàng lay động ngoài sân.
Bà con cô bác người thân
Họ hàng nội ngoài ân cần vấn an.
Nắng chiều đông sương tan ấm lại
Mẹ dần dần khỏe tại tư gia
Thầy thuốc chăm sóc tận nhà
Cây khô cây lại đơm hoa xanh cành.
Con nhìn mẹ tập tành đi lại
Như thưở nào bà ngoại trông nom
Còn trời còn nước còn non
Mẹ nay ở lại chúng con vui mừng.
Nhưng bỗng chốc đùng đùng gió giật
Trời cuối đông gió bấc ập vào
Sương mù phủ trắng non cao
Năm Thìn ngày Tỵ xôn xao đón người.
Đúng giờ Ngọ tuổi ngoài chín chục
Mẹ ra đi trần tục lìa xa
Buồm giăng kín ngõ mưa sa.
Bỗng dưng lệ nhỏ mắt nhòa ngước trông.
Nhớ những ngày: Mưa giông, bão giật
Mẹ cùng cha, mấy đận gieo neo
Vượt bao sóng gió chống chèo
Công cha vững lái, mẹ chèo chắc tay.
Thế mới có: được ngày Lai Thái
Lớp cháu con, vững chãi đi lên
Giờ đây cúi trước án tiền
Công cha, nghĩa mẹ đáp đền được sao.
Đàn con cháu, ngập trào nước mắt
Nén trong lòng, xin nguyện trước linh
Anh em hòa thuận, vẹn tình
Thương yêu, đùm bọc ấm tình mẹ cha.
*@*
Trời cuối Đông, mưa sa tầm tã
Trăng hạ tuần- bóng ngã về tây.
Bỗng dưng trời đất đổi thay
Nam Tào- Bắc Đẩu đứng ngay nóc nhà.
Đúng tháng chạp - ngày là mồng sáu
Nhâm Ngọ niên, con cháu nhớ ghi
Đau lòng tử biệt, sinh ly
Lệ rơi thấm đá, tơ chia rũ tằm.
Mười ba năm cha nằm gối đất
Nay chúng con sang cát cho cha
Nắm cơm thơm đất quê nhà
Vẹn nguyên chữ đức, đậm đà chữ tâm.
Tiết mùa đông mưa dầm gió bắc
Anh em con thầm nhắc bảo nhau
Kính trên nhường dưới trước sau
Vịn câu Lục Bát, thẳm sâu nghĩa tình .
Lời cha dặn anh minh sáng tỏ
Nhớ khắc ghi cho rõ ngọn ngành
Thương mình mưa lạnh đã đành
Lại thương chuồn ớt phong phanh giữa trời.
Ngồi nhớ lại, lời Người răn dạy
Sống ở đời chớ cậy quyền cao.
Cái khôn đâu dễ ầm ào
Cái dại ôm trọn, dính vào khó ra…
Nhớ khi xưa lời cha chỉ bảo
Phải cần- chuyên hiếu thảo đức trung
Vấn vương con nhện giăng mùng
Vẫn nghe văng vẳng trập trùng suối reo.
Nay chúng con tiếp theo người trước
Nguyện cùng nhau vững bước tiến xa
Anh em con cháu thuận hòa
Giữ tròn đạo hiếu lời cha dặn dò.
Đêm sang thu con cò lặn lội
Ba năm rồi! mẹ vội đi xa
Quê nay vắng bóng mẹ cha
Vẳng ru tiếng hát ơi à trắng trong.
Lễ Vu lan trong lòng khắc cốt
Con nguyện cầu làm tốt chữ tâm .
Công cha, nghĩa mẹ tình thâm
Cuộc đời dâu bể âm thầm xót sa.
Nhớ khi xưa mẹ cha vất vả
Phải xa quê tất cả vì con
Hoa dù rã cánh, lá còn
Cha ra Hà Nội, mẹ con ở nhà .
Cảnh chiến tranh lìa xa tất cả
Ở quê nhà đói lả long đong.
Khi con vừa mới lọt lòng
Tiếng ru của mẹ đếm đong tháng ngày.
Năm năm tư đêm ngày lo lắng
Về quê nhà đằng đẵng biệt li
" Phong lưu phú quí ai bì"
Đau lòng kẻ ở người đi, vội vàng.
Thời cải cách dân làng có ruộng
Người ra đi mộng tưởng tương lai
Bắc Nam chia cắt lâu dài
Cha đi làm thợ được vài đồng xu
Dân có ruộng... mẹ ru con ngủ:
"Đời đổi rồi no đủ con ơi! "
Cha cho con trọn tình đời
Mẹ cho con cả nụ cười ngày xuân.
Đường về quê tần ngần bỗng lạ
Qua bao mùa lòng dạ chưa nguôi
Những ngày góc biển chân trời
Mùa đông vắng mẹ nhớ về ngày xanh.
Ngồi nhớ lại nhà tranh vách đất
Quen thuộc nhiều đường cũ lối xưa
Những ngày sớm nắng chiều mưa
Chờ giờ tan học để đưa con về.
Giờ xa thẳm đường quê gợi nhớ
Nỗi xót xa ứa lệ nát tan
Đời người như chiếc thuyền nan
Người đi để lại muôn vàn tình quê.
Giờ cha mẹ nay về cùng hưởng
Chốn thảnh thơi hết vướng bụi trần
Theo về bên bến người thân
Xuôi về cực lạc đến gần thập phương.
Thu đã đến lá vàng nhắc nhở
Gọi đông về cửa mở lòng ai
Gửi lời tâm sự u hoài
Đường về quê nhớ mộng dài tình thương.
Tinh anh em vấn vương nghĩa nặng
Dù mưa sa chớ đặng cách xa
Nước non trùng điệp bao la
Càng thêm nhớ cảnh quê nhà chứa chan.
Tiết bốn mùa, thì xuân tại thủ
Xuân qua rồi mới rủ hè sang
Gần xa tụ họp ở làng
“Hẹn kỳ thúc giáp, quyết đàng giải binh”(1)
Ngồi ôn lại thời bình thời chiến
Dưới đạn bom, chinh chiến, ngày đêm
Nôi tre dỗ giấc ngủ êm
Đã có sổ đỏ dưới trên thuận hòa.
Có chủ trương mọi nhà ra xã
Năm mươi năm đất đã bàn giao
Cùng chung một giọt máu đào
Cùng nhau nhường nhịn ai nào so hơn.
Giờ đường làng không trơn như trước
Đảng chí đường vững bước đi lên
Nặng tình non nước ngày đêm
Chảy về trăm ngả ru êm khoảng trời.
Giờ quê tôi đổi đời sung sướng
Đất khoán rồi được hưởng tự do
Không còn phải nuôi trâu bò
Nhưng khi tốt cỏ lại lo làm chuồng.
Giờ chẳng còn đi đường chân đất
Cảnh đói nghèo đã mất từ lâu
CUỐC kêu gọi gió bên cầu
Giật mình thấy chiếc lá sầu nhẹ rơi.
Nào ai hay đổi đời nhanh thế
Cuộc đời người như bể trầm luân
Bao năm vất vả gian truân
Không ngờ ruộng đất xoay vần đa mang.
Người xưa đã bỏ làng xa vắng
Để người còn ngậm đắng nuốt cay.
Nắng chiều gom lại đằng tây
Để cho con nhện giăng dây tơ mùng.
Trời sang thu, mưa ròng tầm tã
Trăng hạ tuần- bóng ngã về tây
"Song hồ nửa khép cánh mây,"
"Làm chi cho bận lòng này lắm thân !"
Tiết bốn mùa, thì xuân tại thủ
Tùng, trúc, mai, cúc rủ thu sang
"Tần ngần dạo gót lầu trang,
"Đường kia nỗi nọ ngổn ngang bời bời."
Ngồi ôn lại cái thời binh lửa
Dưới đạn bom, khói lửa, ngày đêm
Dù sao giờ đã ổn yên
"Cùng người một hội, một thuyền đâu xa!"
Ngày thống nhất đôi ta hợp cẩn
Bón mươi năm lẩn thẩn vào ra.
Thu về cúc thì ra hoa
"Câu thần lại mượn bút hoa vẽ vời."
Bốn anh em cuộc đời chinh chiến
Gác thù nhà, tiền tuyến xông pha
Noi gương tiếp bước ông cha
"Rộn đường gần với nỗi xa bời bời:"
Ngày thống nhất cùng rời quân ngũ
Bước theo anh quê cũ đồng hành
Quê nhà đẹp tựa bức tranh
"Con oanh học nói trên cành mỉa mai"
Rằng tưởng được một hai thăng tiến
Nào có ngờ chẳng tiến, lại lui
Lời rằng bạc mệnh, số sui
"Nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa ".
Ai hay tử sinh là như thế
Cuộc đời người như bể trầm luân
Bao năm vất vả gian truân
"Lòng xuân phơi phới chén xuân tàng tàng."
Chẳng ai muốn mơ màng, cam quýt
Nhưng có tiền mới tít mà thôi
Mai kia tiền lĩnh được rồi!
"Chưa vui sum họp đã sầu chia phôi !"
Đã biết thế đừng lôi thôi nữa
Chạy làm chi mất bữa một, hai
Thôi thì tuy ít tiền sài
"Càng sâu nghĩa bể càng dài tình sông."
Nhớ một thuở đánh Đông dẹp Bắc
Bỏ quê nhà xa cách người thân
Đời do con tạo xoay vần
Biết đâu rồi nữa chẳng gần chiêm bao ?
Cả cuộc đời gian lao vất vả
Vì mưu sinh nghĩa cả công lao
"Trông theo nào thấy đâu nào"
"Bài ra thế ấy, vịnh vào thế kia."
Cũng biết thế ai chia nỗi khổ
Để cùng mình giãi tỏ "thư song"
"Tóc tơ căn vặn tấc lòng,"
"Trăm năm để một tấm lòng từ đây '.
Trời cuối đông mưa dầy ròng rã
Lá thu vàng vội vã lìa cây
Đàm chim xa tổ, xa bầy
Còn về tổ ấm dựng xây chung tình.
Ơn tiên tổ anh linh soi tỏ
Dẫn chỉ đường cho rõ nguồn cơn
Dù cho mưa gió đường trơn
Cùng nhau trèo vượt Trường sơn mới là?
Chắc có lẽ đường xa chưa kịp
Để toàn gia có dịp chung vui
Bây giờ trời đất đổi rùi
Mong anh mong chị cùng tui xum vầy.
Sáng ngày mai dựng xây nhà mới
Đưa cha về yên nghỉ ngàn thu
Kiếp xưa người theo đường tu
Để nay được nghỉ nghìn thu suối vàng.
Ngày mai có họ hàng làng xã
Về đưa cha – chú của các anh
“Thêm nến giá, nối hương bình”
Nguyện cầu Người được yên bình nghìn thu.
Nhớ khi xưa cha ru con ngủ
Vạc cùng cò thức đủ năm canh…
“Hoa trôi bèo dạt đã đành”
“Tỉnh ra mới biết rằng mình chiêm bao”.
Cùng chung giọt máu đào cụ Khán
Nhưng vì chưng một đám mây che
Bến sông cách một con đê
Để cho xa cách đi về cố hương.
Xưa bác đã chỉ đường dẫn lối
Cầu mong cho mọi mối anh linh
Ngày mai đúng lúc binh minh
Cha về nhà mới yên lành nghìn thu.
Đinh Xuân Vinh
Nếu làm nhà hướng nam sẽ mát
Vợ thuận chồng tát cạn biển đông
Nửa Thu, nửa đã là Đông
Heo may gờn gợn thuyền không tròng trành.
Số tử vi thôi đành chắp nhận
Nếu có "gì" ân hận làm chi
Ngày mai có phải ra “đi…”
Thuận theo cung số tử vi của trời.
ở trên đời con ơi nhớ nhé
Trâu mà già có nghé đổi ngôi
Nếu còn được sống thì thôi!
Không may mà thác nghe lời cha đây:
Chớ đi thuê kèn Tây con ạ
Bia miệng đời còn lạ gì đâu
Mai ngày có nghé thay trâu
Là điều mong ước bấy lâu nay rồi .
Nhớ cơm cúng trong xôi có đỗ
Trong ba ngày tế lễ êm xuôi
Sách thơ con đốt tế ruồi
Khách đến phúng viếng phải mời trầu cau.
Theo phong tục trước sau nên nhớ
Phải mượn thầy viết sớ nghe chưa
Thợ kèn trống phách đón đưa
Mời tân quí khách muối dưa tương cà.
Bây giờ cỗ đám ma khác trước
Đảng chỉ đường qui ước đề ra
Việc này chỉ có bên ta
Không nên làm cỗ đám ma lấy phần.
Hương ước này toàn dân đã tỏ
Việc trong nhà ngoài ngõ đâu hay
Chủ trương đã có trong tay
Con đi ra chợ mua ngay con gà.
Để tiết kiệm người nhà nên nhớ
Để nguyên con nên chớ vặt lông
Cúng xong thì thả vào lồng
Chờ mai khôn lớn cúng ông cúng bà.
Việc dựng rạp đám ma phải nhớ
Khách viếng thăm nên chớ ba ngày
Không táng mà hoá thiêu ngay
Hóa thân Hoàn Vũ trong ngày là xong.
Về vĩnh hằng cầu mong, mong ước
Được người thân đón rước tiễn đưa
Vàng mã không phải sắm mua
Mề đay sẵn có làm bùa yểm ma.
Viết mấy vần gọi là di chúc
Để phòng khi lúc phải đi xa
Mong sao con cháu thuận hoà
Làm tròn chữ hiếu là cha vui rồi.
Giờ ôn lại cuộc đời cha nhé
Ngày sinh ra tuổi tý, tháng trâu
Hòa bình chẳng được bao lâu
Chiến tranh bùng nổ nhớ câu thù nhà.
Tuổi mười bảy xông pha trận mạc
Xếp bút nghiên tạc dạ còn ghi
Đạn bom sống chết nhiều khi
Cho dù bão táp vẫn đi hàng đầu.
Vẫn biết thế khắc sâu vào cốt
Ném hờn căm làm tốt chữ tâm
Một thời lặng lẽ âm thầm
Vượt qua gian khổ thăng trầm đi lên.
Ngày thống nhất trước tiên gặp nội
Hưởng niềm vui xum họp toàn gia
Bắc Nam đoàn tụ một nhà
Ông bà, cha bác chan hòa niềm vui.
Cởi áo lính mừng mừng tủi tủi
Chuyển về trường sư phạm Nha Trang
Được hưởng cuộc sống đàng hoàng
Sau về sinh sống với làng, ở quê
Ngồi nhớ lại thời tề ngày trước
Bác dẫn đường vững bước đổi thay
Cuộc đời ai có ai hay
Năm chìm bảy nổi đắng cay ngọt bùi.
Năm bảy tám ngậm ngùi nuốt hận
Lỡ một thời ân hận trăm năm
Trăng tròn chỉ một ngày rằm
Dâu non rút ruột con tằm nhả tơ.
Những năm tháng mộng mơ thăng tiến
Để bây giờ đã biến thành tro
Một thời chinh chiến đói no
Để rồi được hưởng “phúc” to thế này.
Thời mở cửa đến ngày sung sướng
Được tự do chung hưởng niềm vui
Có nhà có cửa hết xui
Là nhờ phúc ấm nhà tôi bây giờ.
Bao năm tháng ước mơ sự thật
Vậy cho nên tất bật đến giờ
Đời người như một giấc mơ
Hết thời mà cứ còn ngờ chiêm bao.
Bạn thân ơi khi nào bạn nghĩ!
Cuộc đời này cũng chỉ thế thôi
Dù cho sống trọn kiếp người
Giầu nghèo rồi cũng hết thời trắng tay.
Một đời người dài hay ngắn ngủi
Rồi cũng về cát bụi mà thôi
Cho hay muôn sự tại trời
Cuốc cày han dỉ cùm rồi bỏ ngay.
Giờ đã có máy cày máy gặt
Đừng hận thù đối mặt làm chi
Lỡ thời thì bỏ nó đi
Tiếc làm chi nữa suy bì với ai.
Dao, hái, liềm chăm mài thì sắc
Vì đói nghèo ăn chắc mặc bền
Tình xưa nghĩa trả ân đền
Bao năm gắn chặt dưới trên thuận hòa.
Câu chuyện này ở ta mới có
Ở đông tây đây đó có hay
Nông dân nay có máy cày
Có thuốc diệt cỏ liềm này bỏ đi.
Trời cuối đông mấy khi đèn sách
Ngẫm lại đời trong sạch, sạch trong
Sông quê vàng chảy giữa dòng
Ai đem sợi sóng vá lòng khôn nguôi.
Cuộc đời người khi xuôi khi ngược
Có mấy khi mà được như mơ
Dạt dào ngàn vạn ý thơ
Để vương vấn dạ non tơ bên thềm.
Sống ở đời dưới trên, phải trái
Biết lễ nghi khấn vái tổ tiên
Bản căn phải giữ lấy nền
Cùng nhau đồng thuận dưới trên một nhà.
Nhớ thuở trước ông cha khuyên nhủ
Giữa Quân- thần, phụ- tử, thê- phu
Về quê hái trái mù u
Mà nghe cha hát, mẹ ru thuở nào.
Có nhiều người học cao hiểu rộng
Mà lại cho ba hạng người dân
Thánh-nhân, quân- tử, tiểu- nhân
Anh em xa, láng giềng gần có hay.
Sống ở đời đổi thay lỡ bước
Cuộc vuông tròn mong được đúng sai
Thời gian nào có đợi ai
Cuộc đời bước ngắn bước dài tới nơi.
Dù đục, trong sông ơi vẫn chảy
Sâu hay nông dưới đáy có bùm
Núi cao chớ chê đất lùm
Dù cao nhưng vẫn mây trùm ở trên.
“Nước của trời”, cậy quyền cậy thế
Mưa đầu nguồn ức chế người ta
Tinh ranh ruồng rẫy thật thà
Phận sung khế mãi chỉ là chát chua.
Cuộc đời này thắng thua, thua được
Mưa vào sông ao ước đục trong
Đất trôi núi nở đau lòng
Cõng bao gian khổ nhớ mong mỏi mòn.
Dòng sông chảy vẫn còn trong đục
Đến bao giờ kết thúc được đây
Hỏi trời, hỏi đất hỏi mây
Khát khao mùa đợi vẹn đầy bên nhau.
Chim ở rừng bay mau về biển Vạc nhớ cò bay đến biết không
Tin em xuống bể chiều đông
Giật mình hình bóng đợi trông rã lòng .
Bao đêm ngóng ngày mong chờ đợi Để cùng nhau giờ hợi nhớ không
Đời nghèo an phận đếm đong
Tháng ngày kìm nén giọt hồng bặt tin!
Cuộc bể dâu nổi chìm bỡ ngỡ Bướm gặp hoa ai lỡ biệt tin
Chiều xưa bỡ ngỡ lặn chìm
Gửi vào thầm kín mắt nhìn hư vô.
Gió chiều thu con đò rời bến Chở thuyền tình yêu mến nên chờ Ươm tơ dệt lụa giăng mơ
Trăng mùa soi tỏ bến bờ lũng quê...
Nắng cuối thu tái tê trong dạ Mong xuân qua đón hạ đi về
Hàng khuy bướm bạc hẹn thề
Dải non sơn cước khuya nghe thầm thì.
Mong gặp được mê ly trao đổi Thỏa lòng mong nỗi mấy khi
Suối nguồn dòng sỏi trôi đi
Bước chân mát lịm tình si giăng màn...
Xuân nay về ngập tràn nắng ấm
Được tái lai thấm đậm miên man
Giờ trong âm hưởng chia san
Sóng trùng khơi lộng ngập tràn yêu thương.
Nhưng không ngờ đôi đường chia ngả Em không về lã chã lệ vương
Trời sao thoảng gió mặn hương
Bàn tay phủi mảng bụi đường vạt xa.
Biết ngày nào bướm hoa gặp lại
Để yến oanh hát khải, hoàn ca
Trước sau đời đã cho ta
Chung rừng chung biển, mái nhà cội xuân.
Ngày vui hưởng tần ngần bay đến
Vạc nhớ cò về biển đón xuân
Dịu Hiền theo giọt sương ngân
Hòa vào đôi cánh thiên thần... kiếp na.
Thấm thoát đã mười ba năm lẻ
Vắng bóng cha quạnh quẽ nhà thung
Chúng con đau đớn khôn cùng
Nỗi niềm thương nhớ biết chừng nào khuây.
Cha chúng con như cây đại thụ
Tỏa bóng che ấp ủ cháu con
Dù cho nước chảy đá mòn
Vẹn nguyên chữ nhẫn, vuông tròn chữ tâm.
Nhớ những lúc mưa dầm- gió giật
Cha làm thơ, răn dậy cháu con
Thơ cha giờ mãi vẫn còn
Truyền lưu để lại dấu son lâu dài.
Cha như ánh sao mai lấp lánh
Soi lòng nhân đức hạnh cần chuyên
Gian nan luyện chí vững bền
Quyết gìn giữ trọn gốc nền vị tha
Những năm tháng cơ hàn vất vả
Cha lái chèo sóng cả vượt qua
Con thuyền hạnh phúc vinh hoa
Một vườn hòe quế đầy nhà ngát hương.
Bao những buổi huyên đường náo nức
Đàn cháu con đông đúc vui vầy
Mẹ cha tuổi thọ mừng thay
Mọi người chúc tụng cả ngày đông vui.
Rồi đến lúc ngậm ngùi buồn tủi
Sở Nam Tào đã gọi đến cha
Cháu con đẫm lệ chia xa
Họ hàng làng xóm cùng là người thân.
Tám mươi tuổi xa trần cõi thế
Trọn nghĩa đời cha để tiếng thơm
Cuối đông chuẩn bị sang xuân
Trở khăn, sang cát báo ân dâng người.
Noi tiên tổ ngời ngời công đức
Lớp cháu con tiếp bước ông cha
Anh em đoàn kết thuận hòa
Cháu con vinh hiển mẹ cha ấm lòng.
**
Trời đang thu mưa ròng sấm lộng
Bỗng lá vàng lay động ngoài sân.
Bà con cô bác người thân
Họ hàng nội ngoài ân cần vấn an.
Nắng chiều đông sương tan ấm lại
Mẹ dần dần khỏe tại tư gia
Thầy thuốc chăm sóc tận nhà
Cây khô cây lại đơm hoa xanh cành.
Con nhìn mẹ tập tành đi lại
Như thưở nào bà ngoại trông nom
Còn trời còn nước còn non
Mẹ nay ở lại chúng con vui mừng.
Nhưng bỗng chốc đùng đùng gió giật
Trời cuối đông gió bấc ập vào
Sương mù phủ trắng non cao
Năm Thìn ngày Tỵ xôn xao đón người.
Đúng giờ Ngọ tuổi ngoài chín chục
Mẹ ra đi trần tục lìa xa
Buồm giăng kín ngõ mưa sa.
Bỗng dưng lệ nhỏ mắt nhòa ngước trông.
Nhớ những ngày: Mưa giông, bão giật
Mẹ cùng cha, mấy đận gieo neo
Vượt bao sóng gió chống chèo
Công cha vững lái, mẹ chèo chắc tay.
Thế mới có: được ngày Lai Thái
Lớp cháu con, vững chãi đi lên
Giờ đây cúi trước án tiền
Công cha, nghĩa mẹ đáp đền được sao.
Đàn con cháu, ngập trào nước mắt
Nén trong lòng, xin nguyện trước linh
Anh em hòa thuận, vẹn tình
Thương yêu, đùm bọc ấm tình mẹ cha.
*@*
Trời cuối Đông, mưa sa tầm tã
Trăng hạ tuần- bóng ngã về tây.
Bỗng dưng trời đất đổi thay
Nam Tào- Bắc Đẩu đứng ngay nóc nhà.
Đúng tháng chạp - ngày là mồng sáu
Nhâm Ngọ niên, con cháu nhớ ghi
Đau lòng tử biệt, sinh ly
Lệ rơi thấm đá, tơ chia rũ tằm.
Mười ba năm cha nằm gối đất
Nay chúng con sang cát cho cha
Nắm cơm thơm đất quê nhà
Vẹn nguyên chữ đức, đậm đà chữ tâm.
Tiết mùa đông mưa dầm gió bắc
Anh em con thầm nhắc bảo nhau
Kính trên nhường dưới trước sau
Vịn câu Lục Bát, thẳm sâu nghĩa tình .
Lời cha dặn anh minh sáng tỏ
Nhớ khắc ghi cho rõ ngọn ngành
Thương mình mưa lạnh đã đành
Lại thương chuồn ớt phong phanh giữa trời.
Ngồi nhớ lại, lời Người răn dạy
Sống ở đời chớ cậy quyền cao.
Cái khôn đâu dễ ầm ào
Cái dại ôm trọn, dính vào khó ra…
Nhớ khi xưa lời cha chỉ bảo
Phải cần- chuyên hiếu thảo đức trung
Vấn vương con nhện giăng mùng
Vẫn nghe văng vẳng trập trùng suối reo.
Nay chúng con tiếp theo người trước
Nguyện cùng nhau vững bước tiến xa
Anh em con cháu thuận hòa
Giữ tròn đạo hiếu lời cha dặn dò.
Đêm sang thu con cò lặn lội
Ba năm rồi! mẹ vội đi xa
Quê nay vắng bóng mẹ cha
Vẳng ru tiếng hát ơi à trắng trong.
Lễ Vu lan trong lòng khắc cốt
Con nguyện cầu làm tốt chữ tâm .
Công cha, nghĩa mẹ tình thâm
Cuộc đời dâu bể âm thầm xót sa.
Nhớ khi xưa mẹ cha vất vả
Phải xa quê tất cả vì con
Hoa dù rã cánh, lá còn
Cha ra Hà Nội, mẹ con ở nhà .
Cảnh chiến tranh lìa xa tất cả
Ở quê nhà đói lả long đong.
Khi con vừa mới lọt lòng
Tiếng ru của mẹ đếm đong tháng ngày.
Năm năm tư đêm ngày lo lắng
Về quê nhà đằng đẵng biệt li
" Phong lưu phú quí ai bì"
Đau lòng kẻ ở người đi, vội vàng.
Thời cải cách dân làng có ruộng
Người ra đi mộng tưởng tương lai
Bắc Nam chia cắt lâu dài
Cha đi làm thợ được vài đồng xu
Dân có ruộng... mẹ ru con ngủ:
"Đời đổi rồi no đủ con ơi! "
Cha cho con trọn tình đời
Mẹ cho con cả nụ cười ngày xuân.
Đường về quê tần ngần bỗng lạ
Qua bao mùa lòng dạ chưa nguôi
Những ngày góc biển chân trời
Mùa đông vắng mẹ nhớ về ngày xanh.
Ngồi nhớ lại nhà tranh vách đất
Quen thuộc nhiều đường cũ lối xưa
Những ngày sớm nắng chiều mưa
Chờ giờ tan học để đưa con về.
Giờ xa thẳm đường quê gợi nhớ
Nỗi xót xa ứa lệ nát tan
Đời người như chiếc thuyền nan
Người đi để lại muôn vàn tình quê.
Giờ cha mẹ nay về cùng hưởng
Chốn thảnh thơi hết vướng bụi trần
Theo về bên bến người thân
Xuôi về cực lạc đến gần thập phương.
Thu đã đến lá vàng nhắc nhở
Gọi đông về cửa mở lòng ai
Gửi lời tâm sự u hoài
Đường về quê nhớ mộng dài tình thương.
Tinh anh em vấn vương nghĩa nặng
Dù mưa sa chớ đặng cách xa
Nước non trùng điệp bao la
Càng thêm nhớ cảnh quê nhà chứa chan.
Tiết bốn mùa, thì xuân tại thủ
Xuân qua rồi mới rủ hè sang
Gần xa tụ họp ở làng
“Hẹn kỳ thúc giáp, quyết đàng giải binh”(1)
Ngồi ôn lại thời bình thời chiến
Dưới đạn bom, chinh chiến, ngày đêm
Nôi tre dỗ giấc ngủ êm
Đã có sổ đỏ dưới trên thuận hòa.
Có chủ trương mọi nhà ra xã
Năm mươi năm đất đã bàn giao
Cùng chung một giọt máu đào
Cùng nhau nhường nhịn ai nào so hơn.
Giờ đường làng không trơn như trước
Đảng chí đường vững bước đi lên
Nặng tình non nước ngày đêm
Chảy về trăm ngả ru êm khoảng trời.
Giờ quê tôi đổi đời sung sướng
Đất khoán rồi được hưởng tự do
Không còn phải nuôi trâu bò
Nhưng khi tốt cỏ lại lo làm chuồng.
Giờ chẳng còn đi đường chân đất
Cảnh đói nghèo đã mất từ lâu
CUỐC kêu gọi gió bên cầu
Giật mình thấy chiếc lá sầu nhẹ rơi.
Nào ai hay đổi đời nhanh thế
Cuộc đời người như bể trầm luân
Bao năm vất vả gian truân
Không ngờ ruộng đất xoay vần đa mang.
Người xưa đã bỏ làng xa vắng
Để người còn ngậm đắng nuốt cay.
Nắng chiều gom lại đằng tây
Để cho con nhện giăng dây tơ mùng.
Trời sang thu, mưa ròng tầm tã
Trăng hạ tuần- bóng ngã về tây
"Song hồ nửa khép cánh mây,"
"Làm chi cho bận lòng này lắm thân !"
Tiết bốn mùa, thì xuân tại thủ
Tùng, trúc, mai, cúc rủ thu sang
"Tần ngần dạo gót lầu trang,
"Đường kia nỗi nọ ngổn ngang bời bời."
Ngồi ôn lại cái thời binh lửa
Dưới đạn bom, khói lửa, ngày đêm
Dù sao giờ đã ổn yên
"Cùng người một hội, một thuyền đâu xa!"
Ngày thống nhất đôi ta hợp cẩn
Bón mươi năm lẩn thẩn vào ra.
Thu về cúc thì ra hoa
"Câu thần lại mượn bút hoa vẽ vời."
Bốn anh em cuộc đời chinh chiến
Gác thù nhà, tiền tuyến xông pha
Noi gương tiếp bước ông cha
"Rộn đường gần với nỗi xa bời bời:"
Ngày thống nhất cùng rời quân ngũ
Bước theo anh quê cũ đồng hành
Quê nhà đẹp tựa bức tranh
"Con oanh học nói trên cành mỉa mai"
Rằng tưởng được một hai thăng tiến
Nào có ngờ chẳng tiến, lại lui
Lời rằng bạc mệnh, số sui
"Nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa ".
Ai hay tử sinh là như thế
Cuộc đời người như bể trầm luân
Bao năm vất vả gian truân
"Lòng xuân phơi phới chén xuân tàng tàng."
Chẳng ai muốn mơ màng, cam quýt
Nhưng có tiền mới tít mà thôi
Mai kia tiền lĩnh được rồi!
"Chưa vui sum họp đã sầu chia phôi !"
Đã biết thế đừng lôi thôi nữa
Chạy làm chi mất bữa một, hai
Thôi thì tuy ít tiền sài
"Càng sâu nghĩa bể càng dài tình sông."
Nhớ một thuở đánh Đông dẹp Bắc
Bỏ quê nhà xa cách người thân
Đời do con tạo xoay vần
Biết đâu rồi nữa chẳng gần chiêm bao ?
Cả cuộc đời gian lao vất vả
Vì mưu sinh nghĩa cả công lao
"Trông theo nào thấy đâu nào"
"Bài ra thế ấy, vịnh vào thế kia."
Cũng biết thế ai chia nỗi khổ
Để cùng mình giãi tỏ "thư song"
"Tóc tơ căn vặn tấc lòng,"
"Trăm năm để một tấm lòng từ đây '.
Trời cuối đông mưa dầy ròng rã
Lá thu vàng vội vã lìa cây
Đàm chim xa tổ, xa bầy
Còn về tổ ấm dựng xây chung tình.
Ơn tiên tổ anh linh soi tỏ
Dẫn chỉ đường cho rõ nguồn cơn
Dù cho mưa gió đường trơn
Cùng nhau trèo vượt Trường sơn mới là?
Chắc có lẽ đường xa chưa kịp
Để toàn gia có dịp chung vui
Bây giờ trời đất đổi rùi
Mong anh mong chị cùng tui xum vầy.
Sáng ngày mai dựng xây nhà mới
Đưa cha về yên nghỉ ngàn thu
Kiếp xưa người theo đường tu
Để nay được nghỉ nghìn thu suối vàng.
Ngày mai có họ hàng làng xã
Về đưa cha – chú của các anh
“Thêm nến giá, nối hương bình”
Nguyện cầu Người được yên bình nghìn thu.
Nhớ khi xưa cha ru con ngủ
Vạc cùng cò thức đủ năm canh…
“Hoa trôi bèo dạt đã đành”
“Tỉnh ra mới biết rằng mình chiêm bao”.
Cùng chung giọt máu đào cụ Khán
Nhưng vì chưng một đám mây che
Bến sông cách một con đê
Để cho xa cách đi về cố hương.
Xưa bác đã chỉ đường dẫn lối
Cầu mong cho mọi mối anh linh
Ngày mai đúng lúc binh minh
Cha về nhà mới yên lành nghìn thu.
Đinh Xuân Vinh